Wiki » Installeren en verwijderen van programma's-nl

Vertalingsoverzicht: Dit artikel is een gelocaliseerde versie van Installing and removing software. De laatste vertaling is gedateerd 02/11/2023. U kunt meehelpen om de vertaling te synchroniseren, als er wijzigingen zijn geweest in de originele versie.

Andere talen Deutsch ; English ; Español ; Français ; Nederlands ;

Korte inhoud:

Synopsis: Mageia bevat een uitgebreid assortiment van populaire Linux-programma’s die speciaal zijn verpakt om naadloos samen te werken. Een grote keuze aan nog meer programma’s is voor u beschikbaar in de officiële Mageia pakketdepots. Mageia bevat verschillende gereedschappen die u helpen bij het beheren van uw programma’s. De belangrijkste twee zijn: rpmdrake, het gereedschap voor het installeren en verwijderen van programma’s; en MageiaUpdate, het gereedschap waarmee u programma's kunt bijwerken naar verbeterde versies.

Software installeren en verwijderen

drakrpm (ook wel bekend als rpmdrake) is het commando voor het oproepen van het grafische gereedschap Software Beheer. Dit installeert en verwijdert programma’s, inclusief updates (vernieuwingen). Daarnaast zijn er gereedschappen voor het beheren van online pakketdepots en van fysieke pakketbronnen, zoals cd’s en dvd’s.

U kunt rpmdrake op verschillende manieren starten:

• Vanuit het menu Start/Toepassingen > Software Installeren & Verwijderen. U wordt gevraagd om het wachtwoord voor root (beheerder).
• Eveneens vanuit het Startmenu kiest u wat hoger in de lijst de ingang Gereedschappen: Start menu > Gereedschappen > Systeem Gereedschap > Mageia Configuratiescherm. U dient hier het root-wachtwoord in te voeren. Ga vervolgens naar het tabblad Software Beheer, en klik op Software Installeren & Verwijderen.
• In een tekst-console voert u als gebruiker root een van de onderstaande commando’s uit, om de verschillende rpmdrake gereedschappen te starten:

rpmdrake

MageiaUpdate

drakrpm-edit-media

Zie this page voor instructies over het uitvoeren van opdrachten met beheerdersrechten.

Via Software Installeren & Verwijderen in het Startmenu opent rpmdrake in het grafische beeldscherm, met het vooraf ingestelde filter Pakketten met grafische schil. U kunt in het uitrolmenu linksboven ook andere selecties kiezen, zoals “Alle pakketten”, “Meta Bestanden”, “Pakketten met grafische schil”, “Alle bijgewerkte pakketten”, “Beveiligingsverbeteringen”, “Programmafout-reparaties”, “Algemene herzieningen” en “Backports”.

• Metabestanden zijn pakketten die geen bestanden bevatten, maar alleen bestaan ten behoeve van andere pakketten. Om te zien hoe dit werkt, kunt u het metapakket task-gnome overwegen. Dit pakket bevat geen bestanden, maar is afhankelijk van alle pakketten die nodig zijn om de volledige GNOME-bureaubladomgeving aan te bieden. Hierdoor worden alle pakketten geïnstalleerd die nodig zijn om GNOME te laten werken. Dit is veel gemakkelijker dan ze één voor één te vinden en te installeren. In de weergave Meta Bestanden ziet u alleen pakketten van dit type.

• In de weergave Pakketten met grafische schil ziet u alleen pakketten met een grafische gebruikers-interface. Dit is handig als u alleen naar een programma zoekt en niet in de war wilt raken door vermeldingen voor niet-programma-pakketten.

• In de drie weergaven met verbeteringen, reparaties en herzieningen ziet u alleen de officiële update-pakketten.

• Backports toont alleen pakketten uit de /backports depots. Deze depots bevatten nieuwe (niet-ondersteunde) pakketten met nieuwere versies van programma’s dan oorspronkelijk werden geleverd voor een bepaalde editie. Voor meer informatie over wat de /backports depots zijn en hoe u deze kunt gebruiken, kunt u hier terecht: here.

Met het tweede uitrolmenu van Software Beheer kunt u schakelen tussen het weergeven van alle beschikbare pakketten, alle geïnstalleerde pakketten en alle (nog)-niet-geïnstalleerde pakketten.

Tik uw zoekterm in het zoekvak Zoeken rechtsboven in het scherm, om de naam te vinden van het programma dat u wilt installeren. Standaard zoekt u in de namen van alle beschikbare pakketten.

Als u op het vergrootglas klikt, kunt u overschakelen naar:

- zoeken in de namen van de beschikbare pakketten,

- zoeken in de beschrijvingen van de pakketten,

- zoeken in de samenvattingen van de pakketten,

- zoeken in de lijsten met bestanden die een paket bevat.

De resultaten verschijnen in het vak onder uw zoekterm.

Nadat u alle programma’s die u wilt installeren heeft gecontroleerd, klikt u op de knop Toepassen om ze te installeren.

Soms moet u nog extra pakketten installeren om een door u geselecteerd pakket correct te laten functioneren. rpmdrake zal u hier op wijzen, en u de mogelijkheid bieden door te gaan met de installatie inclusief de vereiste pakketten, of te stoppen.

Let ook op de gekleurde pictogrammen in de uiterst rechtse kolom van het bestandsvenster onder het label Status. Deze pictogrammen tonen de status van het pakket:

- Groen betekent dat dit pakket is geïnstalleerd;

- Blauw betekent: dit is een update voor een al geïnstalleerd programma;

- Een rood stopbord betekent dat u dit programma niet kan verwijderen;

- Een oranje pijl omlaag betekent dat u dit programma heeft geselecteerd om te installeren;

- Een rode pijl omhoog betekent dat dit programma heeft geselecteerd om te verwijderen.

Als u een vinkje ziet in het selectievakje in de linkerkolom naast de pakketnaam, dan betekent dit dat het pakket in Mageia is geïnstalleerd. Om software te verwijderen die al is geïnstalleerd, schakelt u het vinkje uit. Hiermee wordt het programma gemarkeerd voor verwijdering of deïnstallatie.

Als nog een ander pakket moet worden verwijderd om aan uw verwijderingsverzoek te voldoen, krijgt u daar, net als bij het installatieproces, een melding over. U wordt vervolgens gevraagd de verwijdering van deze pakketten te accepteren. Als u de verwijdering van de pakketten niet accepteert, wordt geen enkel pakket verwijderd.

Nadat u alle programma’s die u wilt verwijderen heeft gemarkeerd, klikt u op de knop Toepassen om ze te verwijderen.

Vernieuwingen (updates) installeren: MageiaUpdate

Net als bij elk besturingssysteem moet u uw Mageia-systeem regelmatig bijwerken. Hiervoor is het gereedschap MageiaUpdate beschikbaar.

MageiaUpdate kan op verschillende manieren worden uitgevoerd:

• Ga vanuit het Mageia Control Center naar het tabblad Software Beheer en klik op Uw systeem bijwerken.

• U kunt MageiaUpdate ook rechtstreeks uitvoeren in de tekst-console via de opdracht MageiaUpdate.

De eerste keer dat u MageiaUpdate uitvoert, vraagt het systeem toestemming om verbinding te maken met de Mageia-servers, om een lijst met websites op te halen waar zich de updates bevinden. Deze websites heten mirror servers. Deze servers staan verspreid over de hele wereld en weerspiegelen alle updates die op dat moment beschikbaar zijn voor Mageia. Als u toestemming geeft, wordt u vervolgens gevraagd welke mirror-server u wilt gebruiken. Kies er een dichtbij uw geografische locatie. MageiaUpdate zal dan verbinding maken met deze server, vervolgens een lijst met beschikbare updates ophalen, en u tenslotte een lijst presenteren met alle beschikbare updates voor pakketten die op uw systeem zijn geïnstalleerd. Alle beveiligings- en bugfix-updates worden vooraf geselecteerd.

Opmerking over kernel-updates

Nadat de kernel (de kern van het besturingsprogramma van Mageia) is bijgewerkt naar een nieuwe versie, zult u meer opstart-mogelijkheden zien in het opstartscherm. Dit is omdat kernels naast elkaar worden geïnstalleerd, dat wil zeggen: een nieuwe kernel zal een oude niet weggooien. Met de pijltjes op en neer bladert u door de keuzeregels in het opstartscherm.

De keuzemogelijkheden in het opstartscherm veranderen als volgt nadat een nieuwe kernel is geïnstalleerd:

• De standaardinvoer Start Mageia, de bovenste regel in het opstartscherm, start altijd de laatst geïnstalleerde nieuwe kernel. U activeert deze keuze met de toets Enter.
• Op de tweede keuzeregel staat Startopties voor Mageia. Nadat u hier op Enter drukt, verschijnt een lijst met de “oude” kernels.
• Op de regel daaronder volgt nog een aparte vermelding van de “nieuwe” kernel.

Dit is een veiligheidsmaatregel, voor het geval een nieuwe kernel om de een of andere reden misschien niet opstart. In dat geval kun je het systeem via Startopties voor for Mageia altijd opstarten met de oude kernel, om te onderzoeken waarom de nieuwe niet werkt, en hem eventueel te repareren.

Als u er eenmaal van overtuigd bent dat de nieuwe kernel correct werkt, kunt u er voor kiezen oudere kernel(s) veilig verwijderen. U kunt ze ook laten staan, ze nemen weinig geheugenruimte in. Kernels zijn, net als alle Mageia-programma’s, RPM-pakketten, die u verwijdert met behulp van het gereedschap Software Beheer in de grafische interface. Ook in de tekst-console kunt u een kernel verwijderen. U gebruikt dan, als gebruiker root, het commando urpme.

Als u een kernel verwijdert, verdwijnt de vermelding ervan automatisch uit de lijst Startopties voor Mageia in het opstartscherm.

Meer toepassingen beschikbaar maken

Introductie

Als u Mageia hebt geïnstalleerd vanaf een cd- of dvd, en tijdens het installatieproces geen internetsoftwarebronnen hebt ingeschakeld, heeft u alleen toegang tot de software die op uw cd of dvd staat. Er zijn zoveel programma’s beschikbaar voor Mageia, dat ze niet allemaal op de cd of dvd passen. Daarom kan het zijn dat u sommige pakketten die u wilt installeren, niet vindt als u met rpmdrake en de Software Beheer zoekt.

U krijgt echter eenvoudig alsnog toegang tot deze programma’s. Met rpmdrake kunt u uw systeem zo instellen, dat u een openbare Mageia mirror-server kan gebruiken als pakketdepot. U krijgt dan de beschikking over het hele scala aan beschikbare programma’s.

De eerste keer dat u rpmdrake uitvoert, biedt het u aan deze openbare pakketdepots voor u in te stellen. Als u hiermee akkoord gaat, wordt u door een eenvoudig proces geleid om deze pakketdepots toe te voegen.

Als u Mageia installeert met de cd LiveCD edition, worden deze depots automatisch toegevoegd wanneer u het vers geïnstalleerde systeem voor de eerste keer opstart, mits er een werkende internetverbinding beschikbaar is. Het kan zijn dat na installatie vanaf een cd/dvd u sommige pakketdepots nog apart moet inschakelen, zoals Non-free en Non-free Updates. Dit doet u via Mageia Control Center > Software Beheer > Mediabronnen voor installatie en herzieningen configureren.

Voordat u een mirror server toevoegt aan uw Mageia-systeem, is het raadzaam te controleren of deze miror actueel is, dat wil zeggen: voorzien is van de laatste updates. Dit doet u door te kijken op de website: [https:mirrors.mageia.org/status].

Zijn de online softwarebronnen correct ingesteld?

U kunt controleren of de online pakketdepots correct zijn ingesteld door te kijken in Mageia Control Centre -> Software Beheer -> Mediabronnen voor installatie en herzieningen configureren .

U kunt de lijst ingestelde pakketdepots ook controleren vanuit de tekst-console met het commando urpmq --list-media active. Dit commando toont u alle door u ingeschakelde depots.

U moet minimaal de volgende pakketdepots geactiveerd hebben:

Core Release

Core Updates

Non-free Release

Non-free Updates

Bij een 64 bit-installatie van Mageia heeft u ook de volgende pakketdepots nodig:

Core 32bit Release

Core 32bit Updates

Non-free 32bit Release

Non-free 32bit Updates

Non-free staat in de Linux-wereld voor software die commercieel beschermd of gepatenteerd is. De programma-code valt niet onder de noemer open-source software. Veel niet-vrije programma’s kunt u echter zonder problemen en zonder kosten gebruiken in Mageia.

Wanneer u programma’s wilt gebruiken die mogelijk patentbescherming hebben, zoals audio- en video-codecs, dan activeert u ook de volgende tainted (‘besmette’) depots:

Tainted Release

Tainted Updates

En activeer op een 64 bit-installatie ook nog:

Tainted 32bit Release

Tainted 32bit Updates

Het opzetten van de online bronnen

Als u niet over de bovenstaande pakketdepots beschikt, kunt u deze handmatig toevoegen door deze stappen te volgen:

1. Open de Mageia Control Centre -> Software Beheer -> 'Mediabronnen voor installatie en herzieningen configureren'.
2. Klik nu op de knop Toevoegen aan de rechterkant.
3. Wanneer er om gevraagd wordt, kies Volledige set van bronnen in het venster dat opduikt.
4. Klik op 'ja' wanneer u wordt gevraagd of het goed is uw pc te verbinden met de website van Mageia om daar de lijst met “mirrors” op te halen.

Zodra dit proces is voltooid, kunt u rpmdrake uitvoeren zoals hierboven beschreven, en krijgt u toegang tot een breder scala aan programma’s.

Een specifieke spiegel-server (mirror) toevoegen

Als u de bovenstaande methode gebruikt, worden de pakketdepots toegevoegd met behulp van de MIRRORLIST (Spiegellijst). Er wordt niet enkel één mirror toegevoegd, maar er wordt een dynamische manier gebruikt om tussen meerdere mirror-servers te schakelen, afhankelijk van de criteria:

• welke spiegels zijn geografisch dichter bij u;
• welke mirrors zijn sneller. De standaarddownloader in Mageia, aria2, is ingesteld om te controleren op een minimale snelheid voor het downloaden.

Door gebruik te maken van de MIRRORLIST, downloadt uw systeem, indien mogelijk, hetzelfde bestand tegelijkertijd van drie verschillende spiegel-servers. Dit kan het ophalen versnellen.

Als u problemen ondervindt bij het gebruik van de MIRRORLIST (wanneer deze bijvoorbeeld is ingesteld op een te langzame of defecte mirror-server), kunt u nog steeds zelf een specifieke mirror-server toevoegen. Kies handmatig een mirror waarvan u uit eerdere ervaringen weet dat deze betrouwbaar en up-to-date is.

Volg hiervoor deze stappen:

1. Open Mageia Control Centre -> Software Beheer -> Mediabronnen voor installatie en herzieningen configureren 2. Open vervolgens File -> Voeg een specifieke mirror toe 3. Desgevraagd kiest u de optie Volledige set van bronnen in het scherm dat opduikt. 4. Klik op 'ja', bij de vraag of het goed is verbinding te maken met de website van Mageia, om de lijst met mirror-servers op te halen.

Zodra de mirror-lijst verschijnt, kies dan een mirror dicht bij uw geografische locatie (of een mirror waarvan u weet dat hij betrouwbaar is). Dat is alles, u heeft zojuist een spiegel-server toegevoegd om pakketten en updates te installeren.

Voordat u een definitieve keuze maakt, is het raadzaam te controleren of de spiegel-server die u wilt gebruiken up-to-date is, via deze pagina: [1]

Geavanceerd gebruik: de beheerprogramma’s in de tekst-console

Als aanvulling op de hierboven besproken grafische programma’s voor pakketbeheer, is er een reeks hulpprogramma’s in de tekst-console, die dezelfde pakketdepots delen. Zo kunt u deze beheerprogramma’s zowel gebruiken in de grafische stand als in de tekst-console. Ook kunt u tussen deze twee standen schakelen. Een volledige uitleg van deze toepassingen valt buiten het bestek van deze pagina. Meer informatie vindt u hier: this page.

De hulpprogramma’s in de tekst-console zijn:

urpmi

urpmi is het gereedschap waarmee u pakketten installeert. Het moet worden gebruikt met root-rechten (beheerdersrechten). Roep het eenvoudigweg aan met urpmi packagename om een pakket en al zijn afhankelijkheden te installeren. Als u een onvolledige pakketnaam invoert, gaat het hulpprogramma op zoek en doet suggesties.

Een ander nuttig commando dat u kunt gebruiken is urpmi --auto-update, dat de lijst met beschikbare pakketten uit alle depots zal bijwerken en beschikbare vernieuwingen zal installeren.

urpme

urpme is het hulpprogramma voor het verwijderen van software. U moet root-rechten hebben om het te kunnen gebruiken. Roep het eenvoudigweg aan met urpme packagename om een pakket en alle pakketten die ervan afhankelijk zijn te verwijderen. Als u een onvolledige pakketnaam invoert, zoekt het hulpprogramma en doet suggesties.

Meer over het verwijderen van pakketten en hun niet langer benodigde afhankelijkheden, vindt u hier: Removing packages. U leest daar ook de waarschuwing dat het commando urpme --auto-orphans uw installatie kan ruïneren als u de uitgelegde voorzorgsmaatregelen niet neemt. Orphans (weeskinderen) zijn pakketten die na een update-actie overbodig kunnen zijn geworden. Het is niet per se noodzakelijk ze op te ruimen. Opruimen kan in sommige gevallen kwaad aanrichten aan de stabiliteit van uw Mageia-systeem.

urpmq en urpmf

urpmq en urpmf zijn zoekhulpmiddelen. Ze werken met normale gebruikersrechten. U gebruikt urpmf om te vinden in welk pakket een bepaald bestand is opgenomen. urpmq gebruikt u voor alle andere zoekacties. Wanneer u urpmq aanroept zonder parameters, zoekt het commando naar pakketnamen. Raadpleeg de handleidingen (manpages) voor meer informatie.

urpmi.addmedia en urpmi.removemedia

Dit zijn de gereedschappen voor het toevoegen en verwijderen van pakketdepots.

Raadpleeg de handleiding (manpage) voor de benodigde parameters.

Deze website helpt u om via het commando urpmi.addmedia veelgebruikte pakketdepots toe te voegen: mirrors list

Geavanceerd gebruik: Backports en Testing updates

Er zijn diverse officiële softwarebronnen voor Mageia. Voor een volledige lijst en beschrijving van alle beschikbare pakketdepots zie Software Beheer.

De Backports-depots bevatten nieuwe versies van pakketten: dit zijn updates die enkel worden geleverd om het pakket up-to-date te houden of nieuwe functies toe te voegen. Backports worden niet gebruikt om bugs of beveiligingsproblemen op te lossen.

De Testing-depots bevatten mogelijke toekomstige update-pakketten. Wanneer er een probleem wordt gevonden in een Mageia-pakket, bouwt de pakketbeheerder een nieuw pakket dat het probleem zou moeten oplossen. De beheerder plaatst dit verbeterde pakket het juiste /Testing depot (afhankelijk van in welke sectie het pakket is ingedeeld). Zo kunnen gebruikers die het probleem hebben ondervonden, deze kandidaat-update installeren om te testen of deze de fout daadwerkelijk oplost en geen andere problemen veroorzaakt. Ze kunnen hun bevindingen rapporteren aan het bug-meldpunt op [https://bugs.mageia.org.

Als u de stappen hierboven hebt gevolgd om meer pakketten beschikbaar te maken, of als u pakketdepots hebt toegevoegd tijdens het installatieproces, worden de depots release en updates voor elke sectie op uw systeem geconfigureerd èn ingeschakeld.

De depots testing en backports voor elke sectie worden op uw systeem weliswaar geconfigureerd, maar staan standaard uitgeschakeld. Dit is om te voorkomen dat u per ongeluk pakketten uit deze depots installeert, aangezien deze mogelijk minder goed werken als de officiële pakketten in de depots release en updates.

Om deze depots te gebruiken, gebruikt u eenvoudigweg het gereedscahp Software Beheer uit zoals eerder besproken bij het beschikbaar maken van meer pakketten. U vinkt de vakjes aan om ze in te schakelen.

Wij raden u aan geen van beide depots testing en backports permanent ingeschakeld te laten, maar ze pas in te schakelen als u een specifiek pakket daaruit wilt installeren. Na het installeren van het pakket schakelt u ze weer uit.

Als u ervoor kiest de depots testing en backports in te schakelen, moet u ook de bijbehorende lijsten met beschikbare software-vernieuwingen (Updates) bijwerken, aangezien pakketten in deze depots regelmatig worden geactualiseerd.

Geavanceerd gebruik: Andere manieren om software te installeren

Soms komt u een programma tegen dat u graag wilt gebruiken, maar dat niet beschikbaar is in de officiële Mageia-depots. Of wellicht heeft u behoefte aan een nieuwere versie van een programma dan beschikbaar is in de officiële pakketdepots. In deze gevallen kunt u eventueel een andere methode gebruiken om de software te installeren.

Kijk dan eens op de Wiki-pagina Ways to install programs (Manieren om programma's te installeren), die andere methoden laat zien om programma's te verkrijgen en uit te voeren in Mageia, bijvoorbeeld als AppImage, Flatpak of andere.

Waarschuwing! Gebruikers die kiezen voor deze andere manieren om pakketten te installeren, wordt sterk aangeraden niet te proberen pakketten te installeren die bedoeld zijn voor andere Linux-distributies (zoals Fedora of OpenSUSE). Ook is het af te raden softwarepakketten te installeren die bedoeld zijn voor een andere Mageia-versie dan degene die u gebruikt (dus ook geen pakketten gebruiken voor toekomstige Mageia-edities uit de sectie Cauldron. Het installeren van dergelijke pakketten brengt een zeer groot risico met zich mee dat uw systeem instabiel of onbruikbaar wordt.

Pakketdepots van derden

Het kan zijn dat u pakketdepots van derden voor Mageia tegenkomt. Daarvan zijn er meerdere. Deze bevatten soms nieuwere versies van programma’s dan beschikbaar zijn in de officiële depots, of programma’s die helemaal niet beschikbaar zijn in de officiële depots. Een voorbeeld is programma Google Earth. Zie de pagina over het installeren van dit pakket: [/mw-en/index.php?title=Google_Earth_installeren-nl&oldid=59578

Over het algemeen adviseren wij u waar mogelijk de officiële depots te gebruiken, maar als u echt een programma of een versie nodig heeft die niet beschikbaar is in de officiële depots, is het gebruik van een depot van derden een veiligere optie dan het gebruik van een pakket voor een andere distributie, of het installeren vanaf de broncode.

Mageia kan geen ondersteuning bieden voor pakketten die door derden worden geleverd. Als u problemen ondervindt bij het gebruik van dergelijke pakketten, vraag dan ondersteuning aan bij de externe aanbieder.

We raden u sterk aan eerst te controleren of een programma beschikbaar is in de officiële depots en als dat zo is, dat pakket te gebruiken, zelfs als het niet de nieuwste versie van het programma is. Het installeren van een nieuwste (misschien kapotte) versie, is een slechtere optie dan het installeren van een ouder pakket dat goed werkt.

Programmeurs hebben tijd besteed om te controleren of hun programma’s in de officiële depots werken. Wanneer u problemen tegenkomt, kunt u deze melden aan Bugzilla, zodat de programmeurs ze voor iedereen corrigeren.

Als u de nieuwste versie nodig hebt, kan deze soms beschikbaar zijn in de sectie Backports. Maar reken er niet op: begin met wat beschikbaar is en geniet ervan.

Een bron-RPM opnieuw opbouwen uit een toekomstige Mageia-versie

Als het pakket of de versie die u nodig heeft, niet beschikbaar is in het officiële depot of in een extern depot voor uw versie van Mageia, maar wel beschikbaar is in een latere versie van Mageia (inclusief toekomstige versies), kunt u proberen de bron-RPM opnieuw te compileren vanuit die latere versie. U vindt de bron-RPM’s op elke officiële Mageia-mirror, in de submap /SRPMS van de versie waarvoor het pakket beschikbaar is. Zie de instructies in Packaging for beginners.

Installeren vanuit de broncode

Als het programma of de versie die u nodig heeft niet beschikbaar is in het officiële depot of in een extern depot, kunt u desnoods deze versie installeren door de onbewerkte code (raw source code) te downloaden. Vervolgens kunt u deze compileren en installeren in uw Mageia-systeem. Dit is duidelijk de minst te prefereren methode om een programma te installeren. Gebruik deze aanpak alleen wanneer u geen andere keuze hebt.

De Engelse versie van deze pagina werd het laatst ververst op 22 oktober 2023 om 15:54 Vertaling: Marc Laan op 26 oktober 2023 om 11:43.